مبانی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی

چکیده مبانی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی به کوشش سید سعید راست خدیو مدلسازی سیاست جنایی از رویکردهای نوینی است که در دهه های اخیر در سیر تحول سیاست جنایی به دلیل ایجاد قابلیت توجه به عوامل و پدیده های گوناگون موضوع سیاست جنایی از ابعاد مختلف در ارتباط با یکدیگر و در یک نگرش سیستمی مورد نظر قرار گرفته است. با توجه به جایگاه ویژه سیاست جنایی اسلامی در جامعه کنونی، به نظر می رسد که با استفاده از روش شناسی های ترکیبی و مدلسازی، قابلیت های گوناگون این سیاست جنایی و جامعیت منحصر به فرد آن بهتر ارایه می گردد. همچنین این مدلسازی در صورتی می تواند با رویکردی بومی و دینی محقق گردد که قبل از پرداختن به آن، به مبانی دین شناختی، جامعه شناختی، روش شناختی و فلسفی مورد نظر توجه گردد. بنابراین بررسی مبانی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی به لحاظ منطقی نسبت به مدلسازی آن اولویت دارد. مدلسازی سیاست جنایی سکولار با اهتمام اساتید فرانسوی، به خصوص دلماس مارتی، از رویکردهای دین شناختی، جامعه شناختی، روش شناختی و فلسفی اندیشه های سکولار به طور خودآگاه یا ناخودآگاه اشراب گردیده است. با توجه به آثار ترجمه ای که از مدلسازی های مذکور در جامعه ی دانشگاهی جا باز کرده اند، بررسی مبانی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی با ارزیابی و نقد مبانی سکولار، زمینه ی رهایی از خلط مقولات این حوزه و شفاف سازی بسترهای مدلسازی سیاست جنایی بومی در جامعه را ایجاد می نماید. برخلاف رویکردهای سکولار در سیاست جنایی که با دیدگاه حداقلی به تعریف دین می پردازند، مبانی دین شناختی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی، تعریفی حداکثری از دین با توجه به مولفه های متناسب با سیاست جنایی ارایه می نماید. از طرف دیگر با ارزیابی و نقد مبانی جامعه شناختی مدلسازی سیاست جنایی سکولار روشن می گردد که ضرورت دارد مفاهیم و مبانی جامعه شناختی مدلسازی سیاست جنایی اسلامی را در توسعه جامعه شناسی بومی و اسلامی جستجو نماییم. همچنین روش شناسی مدلسازی سیاست جنایی سکولار، علی رغم قابلیت های نوین آن در رویکرد سیستمی به سیاست جنایی، توان مدلسازی سیاست جنایی اسلامی را نداشته و در این راستا مبانی روش شناسی نظام محور الهی با تأکید بر حجیّت دینی و کارآمدی ارایه می گردد. در مجموع با توجه به رابطه ی علم و ارزش با رویکردی عمیق، و با لحاظ دیدگاه های فلسفه ی علمی متأخر، می توان به جهت داری سیاست جنایی با معیار نظام ارزشی الهی و مادی نظر داد.